Dünyayı kendine hayran bırakan yapay zekanın öncüsü IBM Watson’a ne oldu?
Geçen hafta “bilmenin geleceği” olarak lanse edilen Watson’dan bahsetmiştim. Ben bu ismi yıllarca Sherlock Holmes’ün “akıllı asistanı” Dr.Watson’a bir gönderme diye düşünmüştüm. Meğer IBM’in ilk genel müdürlerinden Thomas J.Watson’a ithafen konulmuş, belki benim düşündüğüm ilk anlama da göz kırpıyordur.
Jeopady yarışmasında gördüğü ilgi ve yarattığı heyecanı takiben yöneticiler bunun IBM’in tarihindeki “mainframe” başarısı gibi şirkete on yıllarca para kazandıracak bir buluş olduğunu düşünmeye başlıyorlar.
Bugün biliyoruz ki yapay zekanın öncüsü bu ürün maalesef böyle bir başarıya erişemedi, şirket bu alanda Amazon, Microsoft ve Google gibi rakiplerinin gerisinde kaldı. Peki neden?
IBM yöneticileri bu teknolojinin insanlığa faydasının en çok sağlık alanında olacağına karar verdiler. Sonuçta sağlık ülkenin en büyük endüstrisiydi, harcamalar artmaya devam ediyordu. Herkes daha uzun ve sağlıklı yaşamak istiyordu.
Amaç doğruydu ama gerçekçi değildi.
Gözlerini kansere dikiyorlar. Tıbbi uzmanlar kanser tedavisi yerine Watson’a güveni pekiştirecek daha az iddialı görevlerden, örneğin bir hastanın bir ilaca gösterebileceği olası ters etkilerden başlamayı öneriyorlar ancak bu kabul görmüyor. Onları bu teknolojinin muktedir olduklarını kavrayamamakla suçluyorlar. O dönemdeki yöneticiler daha çok hizmet ve satış kökenliymiş, ürün geliştirme tarafından gelseler bunun teknolojik zorluğunu kavrayabilirlerdi deniyor.
Çalışmaya başladıklarında bunun nasıl çetrefilli bir iş olduğunun farkına varmışlar. Önce Watson’a bütün alandaki genetik mütasyonla ilgili makaleler, hastaların genetik profilleri vb bilgiler yüklenmiş. Watson bazı durumlarda doktorların öngörmediği alternatif tedaviler önermeyi başarmış. Ama her durumda işe yarayan bir ürün olmaktan uzakmış. Bir çok sağlık kurumuyla ortak projeler yürütmüşler. IBM bu esnada bir çok sağlık hizmet kurumu satın almış veri tabanını büyütmek için, ancak uygulamada bir çok zorlukla karşılaşmışlar, Watson doktorların yazılarını çözmekte zorlanmış, en basitinden… Konuyu araştıran doktorlardan biri “anlık kanser teşhisi gibi çok yüksek bir hedefi yeterince gelişmemiş bir teknolojiyle yapma hatasına düştüklerini” söylüyor.
Sonunda geçtiğimiz yaz, Watson’ın sağlık birimini Fransisco Partners adında bir teknoloji yatırımcısına satıyorlar. Yeni sahipleri Merative adını koyuyorlar.
Merative, sağlık içgörüleri, marketscan, klinik gelişim, görüntüleme çözümleri gibi alanlara odaklanacakmış. Sağlık sektöründeki hizmet sağlayıcılara; devlet, şirketler, hastaneler, sigorta şirketleri gibi müşterilere pazarlamayı amaçlıyorlarmış.
Ben yapay zekanın faydasının zararından fazla olacağına inanıyorum, geleceği hakkında iyimserim. Peki ama bu teknolojiyle tespit edeceğimiz yüksek maliyetli bir tedaviye ihtiyaç duyacak bir hastalığa yakalanma oranı %80 olan bir kişiyi sigorta şirketi sigortalayacak mı? Buna bir cevabım yok maalesef.
