Değer Yaratmanın Formülü podcastinin bu haftaki bölümünde Doç.Dr.Şebnem Özdemir yapay zekanın medeniyetimize yapacağı etki hakkında olumlu bakış açısını Endülüslü İbn-i Tufeyl’in 12.yy’da yazdığı Hayy bin Yakzan adlı romanına dayandırıyor.
Roman insanın kendi başına “insan-ı kamil” aşamasına ulaşabileceğini anlatıyor. Sonradan (aydınlanma da dahil) bir çok akıma ilham veren romanda Hayy (diri) adındaki insan yavrusu bir adaya düşüyor ve bir ceylan tarafından büyütülüyor. Romanda Hayy, hiçbir insanla karşılaşmadan büyüdüğü bu ortamda yaptığı gözlemler ve derin düşünmeyle hayatı kavrıyor, bir nevi bilimsel gözlem ve felsefe düşüncesiyle kendini yetiştiriyor. Şebnem Hoca da bu noktada tıpkı Hayy’ın varlığını sürdürmesinin diğer varlıklara bağlı olduğunu keşfetmesine benzer şekilde yapay zekanın da kemale erdiğinde bunun farkına varacağına ve etrafına zarar vermeyeceğine inanıyor.
Ben de bu yaklaşıma yakın kendimi hissediyorum. Öte yandan dünya arılar olmadan çöker diye düşünüyoruz ama pek ala dinozorlar veya mamutlar olmadan da yaşamına devam etmiş. Veya Matrix distopyasında olduğu gibi makineler insanı sistemde tutmuş, ama enerji kaynağı olarak. Bizim birkaç tür hayvanı protein kaynağı olarak belirleyip çoğaltmamız gibi. Acaba bunu yeterince akıllı olmadığımızdan mı yaptık, belki de öyle, çünkü sürdürülebilir olmadığını yeni anlıyoruz. Bir paragrafta epey gidip geldim farkındaysanız, siz hangi taraftasınız? (Dikkat: olumsuz gibi görünen iki seçenek arasında sizin duygunuzu anlamaya çalışıyorum)
