Cuma günü linç ve iptal kültüründen bahsediyordum.
Kategorileştirme veya yaftalama diyelim, hayatımızı kolaylaştırıyor. Önümüze gelen her konuyu kafamızda sınıflandırıyoruz. Orası öyle ama burası böyleyi sevmiyoruz, illa bir kategoriye girecek. Birini yaftaladık mı kafamız rahat, o şucu veya bucu. Ya bizdensin ya onlardansın.
Ne güzel söylemiş Bülent Ortaçgil, “beni kategorize etme!”
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası Rus yazarlar, besteciler boykot edilmeye kalkışıldı. Bu savaşla o sanatkarların ortak noktası ne? Rus olmaları. Neden yüz yıl önce yaşamış bir insan bugünün siyasi olayının içine çekilir? Bağlama ne oldu? Batı felsefesinin kurucusu kabul edilen Socrates, kadınları erkeklerden aşağıda görüyordu. Onun zamanının kültürel anlayışı, getirdiği bütün felsefi yaklaşımları değersiz kılar mı?
Bir daha hiç Will Smith filmi izlemeyecek miyim? Muhtemelen hayır. Tabii bu onun işlediği kusurun benim değerlerimle ne kadar çeliştiiği ile alakalı. Çok daha yüz kızartıcı bir olay yüzünden onu iptal edebilirdim.
Bu şuna benziyor, hani yabancı bir dilde sözlerini bilmeden belli duygularla örtüştürdüğünüz veya hayal kurduğunuz şarkılar vardır, sonra bir gün anlamını öğrenirsiniz, çok alakasız veya terstir hayellerinize. Hala o şarkıyı dinler ve bilmezden gelir misiniz? Belki, belki de biraz soğursunuz. O hesap.
Will Smith’in gösterdiği şiddetin savunması olmaz ancak nedenini anlamaya çalışabiliriz. Bir twitter yorumunda vardı; Olayın videosunda Will Smith’in Chris Rock’un espiriyi ilk yaptığında o da diğer konuklar gibi rahat bir şekilde gülüyor, hiçbir gerginlik yok. Aynı karede eşinin espiriden rahatsız olduğunu yüz ifadesinden okuyoruz. Sonra kamera Chris’i gösterdiğinde seyirciden bir takım reaksiyonlar gelmesi yüzünden bunun makul bir espiri olduğuna dair kendini savunduğunu duyuyoruz. O esnada herhalde Smith’de eşini gözlemliyor ve ilk anda kendisinin tepki vermemesinin utancıyla yerinden fırlayıp tokadı yapıştırıyor. Kontrolsüz bir eylem ama sağlıksız bir psikoloji sonucu şüphesiz.
Siz Will Smith’i iptal ettiniz mi? Mutluluğun Peşinde’yi, Legend’ı, I Robot’u bir daha seyretmeyecek misiniz?
