“Belki de bir insanın yüzleşmesi gereken en zor şey uzun, konsantre düşünmektir.”
Hugo Gernsback (1925)
Hugo Gernsback, Lüksemburg asıllı Amerikalı mucit ve yazar bu sözün sahibi. Belki şimdi öğreneceksiniz; “science fiction” yani bilim kurgu teriminin de ortaya atan kişi. Zaten bilim kurgu türünün babası olarak kabul ediliyor, Dünya Bilim Kurgu Topluluğu her yıl verdiği bu alandaki edebiyat ödülü “Hugo”, ismini ondan almış.
Gernsback’in icatlarından biri de bu resimdeki 1925 yılına ait “izolatör”. En baştaki sözü söylediğinde, böyle bir ihtiyaç olduğunu tespit etmiş olmalı. Düşünün 1925’te etrafta ne kadar dikkat dağıtıcı şey olabilir; sokaktan gelen gürültü, kapı veya telefon zili, adamcağıza “yeter” dedirtmeye yetmiş. Ahşap bir başlık, gözlere denk gelen iki küçük cam pencere ve gerektiğinde bir oksijen tüpü bağlamaya imkan veren bir musluk.
Yüzyıl sonra malum çevremizin hali daha da beter. Artık bu ürkütücü başlığın yerini, ses azaltan kulaklıklar, odaklanmayı arttırmayı vaadeden bir çok uygulama ve verimlilik gurularından, uzmanlardan oluşan belki milyarlarca dolarlık bir endüstri almış durumda. Peki ne yapmalı?
Netflix’te bu konuda bir belgesel dizi izledim, Cal Newport da (kitap kulübümüzde okuduğumuz Pür Dikkat’ın yazarı) anlatıcılardan biri. Öncelikle kitapta da bahsettiği multitasking’in bir yanılsama olduğunu söylüyor. Geçmişe kıyasla daha çok sayıda işi yapabileceğimizi sanıyoruz, çünkü işler daha az zaman alıyor, mesela çamaşır-bulaşık gibi ev işleri tamamen iş olmaktan çıktı modern dünya için. Bilgisayarlar da çalışma hayatında bir çok yükü aldı. Ancak beynimizin çalışma şekli ve kapasitesi değişmedi, hala dikkat sınırlı bir kaynak. Bir de ortaya onu nasıl çalacağını çok iyi bilen “dijital” ürünler geldi. Her an elimizin altındaki (sosyal medyanın) “ödül” fırsatları işimizi çok zorlaştırıyor. Ama yapmamız gereken o “ödül” anlarına alternatif olarak neler yapabileceğimizi, kendimize, sevdiklerimize neler katabileceğimizi bulmak, bu da zor ve meşakatli.
Bu bilgileri aldığım Netflix’teki “The Mind, Explained How to Focus” serisini herkese tavsiye ederim.
Bu akşam da 13. kitap kulübü buluşmamız var, Ken Robinson’un “Öz” adlı kitabını konuşacağız, işte size sosyal medyada geçireceğiniz bir saat yerine alternatif etkinlik 😊
