Dürtme (Nudge) bir davranış psikolojisi kavramı. Bu tabiri bulan Richard Thaler’a 2017 Nobel Ekonomi ödülünü kazandırdı. Bireyleri rasyonel yollara yönlendirirken kendi yollarına gitmelerine de izin veren küçük müdahaleler kullanarak yapmaya deniyor. Yani insanları tutup kollarından çekmiyorsunuz, seçimi ona bırakıyorsunuz. Hem kişisel iradeye saygı, hem özgürlüğe alan açıyor.
Bu iyi amaçlar için kullanılabileceği gibi kötü amaçlar için de kullanılabiliyor tabii, ona da “sludge” (çamur) adını takmışlar. O da iki şekilde yapılıyor genellikle, ya sizin yararınıza olan bir seçimden sizi uzaklaştırmak ya da kendinize zarar verecek bir seçeneği seçmeye size iyi göstermek gibi. Hemen aklınıza birkaç örnek geldi değil mi?
Ben size beyazlara bürünmüş bu sabahta iyi örnekleri göstereyim.
Benim favorilerim ortadaki ikisi. Yani mağaza görevlisinin peşinize takılması veya sorular sorması (yani teşekkür ederim sadece bakıyorum demek bile) sizi geriyorsa, siyah sepeti kolunuza takabilirsiniz. Tek tek kalmış, kimse almazsa giderek görüntüsü bozulacak ve ziyan olacak muzları (biraz duygu sömürüsüyle) tüketime kazandırmak da çok akıllıca. Daha iyi bir yolu gerçekten yok gibi, fiyatını düşürseniz bile ters tepebilir.
(Cass Suntein ile birlikte aynı isimdeki yazdıkları kitabı herkese öneririm)
Foto linkteki brief’ten https://en.eyeka.com/contests/12287-nudge-men-to-change-their-blades-more-often/brief
