Müller-Lyer ilüzyonunu bilmeyen yoktur sanırım. Eğer üstteki doğru parçasının alttakinden daha uzun olduğu düşünüyorsanız WEIRD’siniz. Yok garipsiniz demek istemedim, insan evrimsel biyoloğu Joseph Henrick’in tanımlaması bu; Western, educated, industrialized, rich, and democratic (Yani Batılı, Eğitimli, Sanayileşmiş, Zengin ve Demokratik). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler diyelim.
Ihsan bu hafta podcast’te anlatmıştı, yapılan çalışmalar bu ilüzyonun evrensel olmadığını tespit etmişler. Bu kategoriye sokamayacağımız bazı kabile veya toplulukların ilüzyona kapılmadıkları ve doğru parçalarını eşite yakın gördüklerini tespit etmişler. Sebebi hakkında birçok görüş var ama çevremizde gördüklerimizin (doğada olmayan geometrik yapılar, eşyalar) algılarımızı yönlendirdiği ağır basıyor.
Ne garip değil mi elimize cetvel alıp ölçsek ve aksini iddia edemesek bile öyle görmeye devam ediyoruz. Alın size bilginin davranışı değiştirmediğine bir örnek daha 😄
Henrick de çalışmasında kültürel farklılıkların algılarımızı tamamen etkilediğini ortaya koyuyor.
Şimdi şu siteye girmenizi öneriyorum, bu ilüzyona siz ne kadar kapılıyorsunuz, şeklin ortasını işaretleyin (mavi okla) “show result”a basın, bakalım ne kadar WEIRD’siniz 😎
