Cuma günü bir anket yapmıştım satın alma motivasyonlarımıza ilişkin. Demiştim ki:
Bir alışveriş sırasında iki ürün arasında kaldınız. Kalite-fiyat dengeleri ikisinin de hemen hemen aynı. İkisi hakkında da kötü bir şey duymadınız (çalışanlarına, tedarikçilerine kötü davranmayan ya da size ters siyasi kimliği olmayan vs) Ancak aşağıdaki konularda iletişimi ve faaliyeti olduğunu biliyorsunuz. Hangisini alırsınız?
(Biliyorum sektör ve fiyat seviyesi fark edebilir ama bundan bağımsız düşünün, bir gıda ürünü de olabilir, tekstil ürünü de)
a. Yerli üretim olanı mı? (yerel ekonomimize, işgücüne katkısı olsun)
b. Bulunduğunuz ilçeye şehre sizin de kullanabileceğiniz bir yatırım yapan mı? (park, okul, spor-sosyal tesis vs)
c. Duyarlı olduğunuz bir konuda bağışta bulunan mı? (eğitim, eşitlik, çevre vs)
d. Size kendinizi daha iyi veya sağlıklı veya güçlü vs hissettireni mi?

Katılan yorumda bulunan herkese çok teşekkür ederim. Şüphesiz bilimsel olmadığı gibi temsiliyet iddiası da yok, bu Linkedin anketleri bir konu üzerinde konuşmaya vesile oluyor.
Yalnız seçenekler zorlayıcı olmuş anladığım kadarıyla, ki bu çok doğal, karar mekanizmamız çok karmaşık, üstüne üstlük ağzımızdan veya elimizden çıkanın ne kadar niyet ne kadar eylem içerdiği de meçhul. Açıkçası “kişisel faydanın” bu kadar oy alacağını tahmin etmiyordum yukarıda belirttiğim nedenlerle. Zira gerçekte olana en yakın seçenek olduğunu düşünüyorum. Öte yandan diğer seçenekleri işaretleyenler de markalar açısından bir fırsatı işaret ediyor. Kendim de bu tarz iletişimler yapan markaları gayet bilinçli bir şekilde rafta veya mağazada tercih ettiğim zamanları biliyorum.
Bence iki faktör rol oynuyor; vaadin değerlerimle ne kadar örtüştüğü; mesela bir afet zamanı yardımı ön plana çıkaran bir marka, ya da milli duyguların kabardığı bir dönemde milli takım sponsoru da. Tabii sektöre ve markaya göre değişiyor ama samimiyete inanmak ve tutarlılık şart.
Diğeri de faydayı kendimle ne ölçüde ilişkili bulduğum. Zira önünde sonunda kafamızda çalışan mekanizma bence WIIFM (what’s in it for me), yani benim bundan ne çıkarım var?
Thomas ile geçen hafta konuştuğumuz konu da buna geliyor, beni destekleyecek, istediğim kişiye dönüştürecek markalar kilidi açıyor. Dilerseniz bu söyleşiyi podcast bölümünde dinleyebilirsiniz.