Resim: Towfiqu Barbhuiya / Unsplash

Özel liselere kayıt çilesi

Geçen haftadan beri özel liselere kayıt sefilliğine birinci elden tanıklık ediyorum. Söylenirdi de insan başına gelmeden anlamıyor. Ama bu sistem böyle devam etmemeli, seyirci kalınmamalı!

Bilmeyenler (ve henüz başına gelmeyenler) için kısa bir özet geçeyim: Özel okullar kendi kayıtlarını kendileri alıyorlar. Dolayısıyla her okul bir taban puan ve takvim açıklıyor. Siz de puanınızın tuttuğu ve istediğiniz “her” okula tek tek ön kayıt başvurusunda bulunuyorsunuz. Neden? Çünkü okullara kaç kişinin başvuracağı ve kontenjanın size kadar dolup dolmayacağı belli değil.

Sonra listeler açıklanıyor, kontenjan kadar asil, üstü yedek. Başvurduğunuz her okula bizzat gidip adınızın okunmasını bekliyorsunuz. 5 okula başvurduysanız aileden 5 kişi baba, anne, amca, teyze, dede vs okullara dağılıyor. Bir okulda belki 4üncü yedeksiniz ama gönlünüz 20inci yedek olduğunuzda. O halde 4üncüde sıranızı geldiğinde paranızı ödeyip diğerini bekliyorsunuz. Orada sıra gelirse buraya yaptırdığınız paranın (yıllık ücretin) %10unu yakıp öbürüne kayıt olabiliyorsunuz. Okullar arası bir sistem olmadığı için, kayıt sildirmek ertesi güne kalıyor. Böylelikle en çok istenen (yüksek puanlı) okullardan daha az istenen (nispeten daha düşük puanlı) okullara doğru şelale misali kayıtlar ve öğrenciler kayıyor. Günlerce veliler okullara gidip sabahtan akşama bu kağıt işinin hallolmasını bekliyorlar. Yedekler de üç-beş değil, yüzlerle ifade ediliyor. [Bu yıl sınavın ayrıştırıcı olmayıp (virgülden sonra 4 basamak) aynı puandan 50-60 öğrencinin bir okulun yedek listesinde olmasına hiç girmeyeyim. Doğumgününe göre küçükten büyüğe sıralanıyorlar.]

Bu ne rezalettir arkadaşlar!
Niye buna seyirci kalınıyor? Bir algoritmayla bir havuzda toplanacak talepler saniyesinde dağıtılır. Bir gün içerisinde online kaydınızı yaptırın parasını ödeyin denir. Akşam merkezi sistemde ödenmeyen kayıtlar düşer. Ertesi gün yerleşemeyen veya yerinden memnun olmayanlar aynı sistemle yeni tercih veya nakil yaparlar. Puanınıza ve kalan kontenjana göre okullar seçmek için kilitli veya açık olurlar.

Bilinçli ve makul seçime yönlendirmek için de bu gerekli; örneğin Hollanda lisesi 470 puan taban açıklamış olsun. Öncelikle birinci tercihi Hollanda lisesi olan öğrenciler puanına göre yerleştirilsin. Onlar biter de kontenjan dolmazsa, ikinci tercihi Hollanda lisesi olan öğrenciler puanına göre büyükten küçüğe yerleştirilir. Böylelikle herkes olur olmaz eğlence olsun diye adını yazdırmaz, gerçekten istediği yerleri sıralar. Hatta sınır koyarsın 6 tercihten fazla yapamazsın diye.

Okullar bu kaydırmalardan %10 avantajlarını kaybedecekler diye bu sistem değişikliğine razı olmazlar deniyor. İyi onların da gönlü olsun; her okul için 500TL başvuru parası alırsın, aynı paraya gelir. Nasıl olsa özel/paralı okul bunlar, velisi verir.

Nedir yani bu işkence gel git, ömür törpüsü hem ebeveyn hem çocuk için. Bu neden yapılamıyor? Çok önemli bu mahsuru olması lazım benim göremediğim. Lütfen biri açıklayabilir mi?

Tartışmaya katılın