Whistleblower terimini biliyor musunuz? Muhbir olarak da çevriliyor ama o kulağa hoş gelmiyor. “Çalıştığı işyerinde gerçekleştirilen hukuka aykırı fiilleri ifşa eden kişi” anlamında kullanılıyor.
Meta’nın küresel kamu politikaları eski direktörü olan Sarah Wynn-Williams, 9 Nisan’da Senato Yargı Komitesi’nin Suç ve Terörle Mücadele Alt Komitesi önünde konuştu. İki saate yakın kaydı hızlıca taradım. Komite haliyle daha çok Williams’ın Meta yöneticilerinin ABD ulusal güvenliğini bilinçli olarak zayıflattıklarına, Meta’nın Çin’in yapay zeka alanında ABD’yi geride bırakmasına yardım ettiğine dair iddiaları ile ilgilendi.
Wynn-Williams, yakın zamanda çok satanlar listesine giren ve Facebook’taki deneyimlerini anlattığı “Careless People” adlı kitabın yazarı. Meta’nın avukat ordusunun saldırısı altında cesur bir kadın.
Oturumu yöneten senatörlerden Dick Durbin, META’nın onları çevreleyen bu kötü propagandadan nasıl kurtulacaklarını bulmak için bir YK toplantısında büyük sigara üreticilerini kendilerine model olarak seçtiklerini söylüyor. Aynı onlar gibi verdikleri zararı gizlemeye ve bundan sorumlu tutulmanın önüne geçmek için nasıl çabaladıklarını vurguluyor. Sonunda 80’lerde önce uçaklarda sigara içme yasağı ile kamusal alanda sigara yasağına ve ibrenin tersine döndüğünden bahsediyor.
Benim asıl ilgimi çeken ise Senatör Blackburn’ün gündeme getirdiği konu. Gençlerin paylaşımlarından ruh halleri anlık olarak izleniyor ve üzgün, bunalımdaki gençlerin bir şey satın alarak kendilerini daha iyi hissetme ihtiyacına dayanarak reklam verenlerle paylaşılıyormuş. Örneğin bir kız çocuğu selfie’sini sildiğinde bir cilt bakım ürününü almaya kuvvetli bir aday olarak belirleniyormuş. Williams şirketin 13-17 yaş arası bu çocukları “vulnerable yet very valuable” olarak gördüğünü söylüyor. Korunmasız ama değerli! (şirket karlılığı açısından tabii).
Bundan daha alçak bir tavır düşünemiyorum pazarlama alanında. Ama sistem toplumun faydası değil hissedarın karları üzerine kurulduysa, çıktısı da bu oluyor. Şimdi kim suçlu, oyunu “kuralına göre” oynayan şirket mi, kuralı koyan mı? Williams hiçbir Meta yöneticisinin çocuklarına uygulamalarını kullandırmadığının da bir kez daha altını çizdi. Bu daha da mide bulandırıcı bir detay.
Senatörler Williams’ı cesareti nedeniyle övgü yağmuruna tuttular, bol bol gazladılar. Mark’ı da bekliyoruz tekrar buraya, bu iddialara ne cevap verecek dediler. Ama sanki bu onun keyfine bağlı gibi söylediler. Ne yani kongrenin bir yaptırımı yok mu? Yoksa bu tiyatro neydi?
Şirketler devletlerden daha güçlü hale geldi, bunun önüne geçecek, kamu yararını tesis edebileceğimiz bir güç dengesi mümkün mü? Hatta politikacılar şirketler tarafından satın alınıyorsa sivil toplum halktan aldığı güçle bu ütopyayı gerçekleştirebilir mi?
Sistemin reforma ihtiyacı var, fakat bir de yapay zeka geldi şimdi, onun regülasyon eksikliğinin yaratacağı sonuç korkarım el bombasına kıyasla atom bombası gibi bir farka karşılık geliyor. Hakkımızda hayırlısı olsun!
