“Negro” Eti’nin 1990 yılından beri ürettiği bir markası. Bu isim bazı kültürlerde siyahi insanları küçük gören, ayrıştıran, hakaret olarak görülen anlamı nedeniyle ağıza bile alınmıyor. “N’li kelime” diye atıfta bulunuluyor. Kaynağına, nasıl ortaya çıktığına girmeyeceğim ama çok ilginç bir kelime zira siyahiler bu kelimeyi kendi aralarında kullanabiliyorlar ama örneğin beyazların kullanması büyük tepki çekiyor. Hatta podcast dünyası ile haşır neşir olanlar Joe Rogan’ın (Amerika’nın en çok dinlenen podcast şovunun sahibi, aykırı şovmen) bir beyaz olarak sarfettiği N’li kelimelerin kolajlanmış, rahatsız edici videosu üzerine çektiği özür videosunu ve aldığı tepkileri takip etmişlerdir geçtiğimiz haftalarda.
Bütün bunlardan uzak, böyle bir kelimenin Eti’nin ambalajı dışında bir yerde yer almadığı, sarfedilmediği bir ülkede, Eti Negro adını değiştirmesi konusundaki baskıya(!?) “daha fazla dayanamayarak” Nero olarak değiştirdi (bisküvi zaten uzunca bir süredir yurtdışında bu hassasiyetten ötürü “Eti Mola” olarak satılıyordu). İşte bu kararda bence pek konuşulmayan, yukarıda bahsettiğim “siyahilerin kendine negro” diyebilmesi durumu var. Yani bu kararla Eti kendinin bir beyaz olduğunu kabul ediyor. 😏
Spor salonundan çıkmayan üzerine yapışan t-shirtlü biri bana “şişko” dese fena bozulurum. Ama benim gibi spor salonunun kapısından geçmeyen biraz “salmış” bir arkadaşıma şişko diyebilirim. Öte yandan kilolarından dolayı hareket etmekte zorlanan, nefes nefes kalmış birisine şişko demeyi aklımdan bile geçirmem.
Eti nasıl bir ırkçılık yapmış, siyahi çalışanlarına düşük maaş mı veriyormuş? Ya da ülkemizdeki Afrika’lı öğrencilere ilgili yanlış anlaşılabilecek bir espiri mi yapmış sosyal medyadan?
Buna benzer ırkçı bir eylemde bulunmadıysa, bu ülkede 1990 yılından beri sattığı ürünle şimdi mi kalp kırdığına karar vermiş? Ekşi sözlükte Eti Negro başlığındaki ilk entry bu ırkçılık konusunda ve tarihi 2001!
Ben açıkçası bu tür hareketleri işgüzarlık olarak görüyorum ve markaya haksızlık olduğunu düşünüyorum. Marka bunu hak etti mi? 30 yıldır ırkçılık imasında bulunduğu kabul edip, 5 harfinden birini diyet olarak vermesi gerekiyor muydu? İlkel bir tepkiyle aynı seviyeye inerek, markaya bir fayda sağlanmış olunmuyor. Bununla gündeme gelmekse istenen, tam da “reklamın iyisi kötüsü olmaz” tartışmasının içine çekiyor bizi. Tabii ki olur, “Eti ırkçılık iddiasını kabul etti, taviz verdi’den başka ne mesajı var? Bir kişinin bile kalbini kırmak istemediniz ama ben sizi ilkesiz bilmezdim, benim de bu hareketle kalbim kırıldı, o ne olacak?
Toplumsal tepkimizi biraz daha anlamlı işlere karşı koysak olmaz mı? Konu sıkıntısı mı çekiliyor, hiç anlamıyorum!
Kesinlikle katılıyorum. Kaldı ki ismini ispanyolca siyahtan İtalyanca siyaha değiştirdi. Ya nero kelimesinin başka bir dilde çok daha kötü bir anlamı varsa:) İspanyollar ne yapacak, dillerinden tamamen siyah kelimesini mi çıkaracaklar… Bazen vitrine takılıp işin özünü kaybediyoruz.