Amy B. Cohen Dagan ile Kurumsal İnovasyon

Geçtiğimiz hafta konuğum ABInBev Golbal İnovasyon Müdürü Amy Bianca Cohen Dagan’dı.Amy ile 2017 yılında Barcelona’da Uluslararası Bira Stretejileri konferansında tanıştık. Ben Efes’te çalışıyordum, konuşmacılar arasındaydım o da Weissberger adında fıçı bira satışlarında devrim yapma amacıyla yola çıkmış bir beertech şirketinde iş geliştirmenin başındaydı. O sıralarda Efes’in SABMiller adında dünyanın 3.büyük bira şirketiyle ortaklığı vardı. Daha sonra ABInBev yani dünyanın en büyük bira üreticisi 108 milyar dolara SABMiller’ı, Weissberger’i satın aldı. Şimdi ben servis veren tarafta o üretici tarafında tekrar karşılaşmış olduk.

Amy hukuk fakültesinden dereceyle mezun olmuş. Bir beertech startup’ıyla nasıl karşılaştığını soruyorum. Anneme de anlamadığını söylüyor nasıl hukuk okuyan biri barmenlik yapar diyor.  

Bir süre hukuk firmalarında şirket satın alma birleşmelerinde çalıştıktan sonra bu işin kendisi için çok uygun olmadığını anlamış ve daha fazlasını verebileceğini düşünmüş.İsrail’in kişi başına düşen patent sayısında birinci konumda olduğunu söyledi. Bir gün bir konferansta bir bira musluğu görüyor yanında bir ekran ve bir sürü rakam var, 8 kişilik bir strat-up, bira satışına veri analizini getirmeyi vaad ediyorlar. İlgisini çekiyor ve kurucusuyla bir sohbet ediyorlar, Biraz şans biraz fırsatlara açık olma ve doğru zamanda karşısına çıkmasıyla bu işe girdiğini söylüyor.

Ocak 2018’de ise ABInBev şirketi 80 milyon dolara satın alıyor, öncesinde Amy due diligence kısmında yer alıyor, satın alma veya birleşmelerin en önemli aşamalarından (ayrıntılı inceleme) finansal operasyonel durumun incelenmesi ki zaten önceki deneyimi bu alanda. Tabii her girişimin rüyasıdır sektörün hele böyle devlerinden biri tarafından satın alınmak bir anda çok büyük bir ölçeğe ve maddi imkanlara kavuşursunuz tabii. Yine o dönemde iki çocuk sahibi oluyor Amy.

Weisbeeger’da 4 yılın ardından artık yeni bir mücadeleye geçmek istiyordum diyor, o sırada bir iki gelişme oluyor birincisi siber grup kuruyor inbev tel aviv’de, ardından Weissberger’in CTO’su global veri mimarı olarak ABInBev’e geçmiş. Sonra açık inovasyonla ilgilenen global teknoloji ekibi oluşturulmuş ve o ekibe dahil olmuş Amy.

Oradan inovasyon konusuna geçiyorum. İnovasyonu şirketler müşterileri için de yapabiliyorlar, daha verimli olmak için de. ABInBev’in nasıl kaynak ayırdığını soruyorum bu ikisi arasındaŞirketin mottosunun “Daha iyi bir dünya için insanları bir araya getirmek” olduğunu söylüyor. Gerçekten odağımızda tüketiciler var ve ihtiyaçları karşılamak kadar gelecekte ortaya çıkacak olanları belirlemek de işimizin bir parçası diyor. CEO Carlos Brito’nun hep söylediği gibi eğrinin üzerinde kalmak lazım diyor. Bunun için yapay zeka ve diğer analitik araçlardan faydalandıklarını söylüyor. İnsanlar artık daha fazla sağlık ve iyi olma halinden bahsediyorlar, kutlamalar eve kayıyor. Ama öte yandan bütün tedarik zinciri ile de alakalı olduğunu düşünüyoruz. Tarım tarafında ürün ve çiftçilerle alakalı, sürdürülebilirlik için de önemli çalışmalarımız var, satın alma tarafında da  tabii maliyet ve süreç optimizasyonu anlamında çalışılıyor. Aslında işimizin büyük bir kısmı işletmelere servis veriyoruz, orada da servisin iyileştirilmesi başlı başına bir konu. O yüzden hem kısa ve orta vadede verimlilik hem de geleceğe hazırlık anlamında bir dengede tutmaya çalıyoruz diyor.

Bütün bu çaba nasıl yönetiliyor diye soruyorum, konular bazında mı, ekipler bazında mı?Öncelikle global ve bölgesel seviyede ekiplerimiz var. Onlar da kendi içlerinde ARGE ve çözüm ekipleri olarak aynı zamanda  fonksiyonlara göre ayrılıyorlarmış. Tabii bu çaptaki şirketlerde en büyük zorluklardan biri aynı işin farklı birimlerde tekrar edilmemesi ve birbirlerini beslemeleri, bunu global ekip olarak biz takip ediyoruz aynı zamanda da bir yeniliğin ölçeklendirilmesinden de global ekip sorumlu diyor.Kendi birimim için konuşursam, biz açık inovasyonla ilgileniyoruz. Yani çözüm ortaklıklarına bakıyoruz daha çok start-uplarla üzerinde çalıştığımız konularda POC, pilot çalışma gibi seçenekler oluyor, tabii amaç bir ticari anlaşmaya veya ortaklığa dönüşmesi. Bir yandan da çalışanlara dönük kuluçka merkezimiz var, çözüm önerilerini getiriyorlar, sonra 13 haftalık bir programa dahil oluyorlar, uzmanlardan destek aldıkları ve MVP çıkardıklarıBeer Garage adını verdikleri bu oluşumun iki ayağı varmış biri Tel Aviv’de diğeri Silikon Vadisi’nde.

Peki bu organizasyonda nasıl sahipleniliyor liderlik ekibi tarafından diye soruyorum.Tabii önce fikirler bir testten geçiyor, bu ihtiyaç gerçekten var mı, ne büyüklükte, teknik olarak yapabileceğimiz ve para kazandırabilir bir iş mi vs diye, 13 hafta boyunca kendi işlerini bir kenara bırakıyorlar, birçok destek alıyorlar ve bu sürenin sonunda sunumlarını yapıyorlar, bazıları onaylanıp projeye dönüşüyormuş.

Peki çalışan için motivasyon ne, ben bir fikir geliştiriyorum aferin diyorlar milyonlarca dolarlık bir iş çıkıyor belki oradan, çalışanların opsiyonları ne diyorum. Bu duruma göre değişiyor, ne kadar finansman gerektirdiği, telif hakkının kimde olacağı gibi konular proje bazında konuşuluyor diyor.
Bu arada diğer inovasyon ekiplerinden kısaca bahsetti. Z-Tech, özellikle Latin Amerika’da küçük ve orta ölçekli restaurant, bar, market veya diğer işletmelere gelirlerini arttırmak, maliyetlerini kısmak, stoklarını yönetmek gibi konularda teknolojik destek veren bir ekipleri varmış.  ZX Venture adında bir yatırım girişimcilik fonu ile yakın çalıştıklarını, bahsettiği start uplarda bir potansiyel gördüklerinde oraya yönlendirdiklerini söyledi.Gitec ekibi de ürün ve ambalaj tarafında çalışıyorlarmış.

Bütün bu çaba Strateji ve Teknoloji Üst Düzey Yöneticisi David Almeida tarafından gözetiliyormuş.Açık inovasyon tarafında start-uplarla çalışma pratiklerini sordum. Burada push & pull yönetimi uyguluyorlarmış. Çekme tarafında örneğin içerdeki paydaşlarımızdan ulaştırma ve lojistik direktöründen bir talep alıyorum, şu şu konuda bir problemimiz var çözebilir miyiz diye, bir brief veya sorun tanımlaması alıyorlarmış. Biz de ekosistemden ilgisi olduğunu düşündüğümüz birilerinin kapısını çalabiliyoruz. Bu anlamda İsrail’deki ekosistemde başka Tüketici Ürünleri Şirketleri ile de dirsek temasındayız, onlarla da  işbirlikleri yapabiliyoruz diyor.  Bazen de bir röportajda birşey söylüyorum, biri beni bulup, şu konuda çalışıyormuşsunuz benim de bu işi yapan bir şirkerim var diye insanlar bize gelebiliyor. Biz de zaten bir sonraki büyük yenilikten haberdar olmak için konferanslara katılıyoruz, ortamlarda varlık gösteriyoruz diyor.

Bir de eyeka gibi açık inovasyon platformlarını soruyorum. Burada markalar bir sorunlarını paylaşıyorlar ve insanlar, metin yazarları, stratejistleri grafikerler önerilerini sunuyorlar. Bu tarz şeyleri operasyonlar mı yapıyor diyorum. Biz ekip olarak ya teknoloji ya da araştırma olarak ürün geliştirme sürecine katkıda bulunuyoruz diyor, Yani ambalajda kullanılacak yeni bir teknoloji veya biranın hammadesi hakkında bilimsel bir araştırma veya keşif olabilir diyor.Aslında inovasyon diye ayrı bir tartışma olmaması gerek belki de diyorum. Yani iş hayatının bir parçası sorunlar çıkar, çözüm üretirsin. Daha biz de geçenlerde bunu konuşuyorduk diyor. Nasıl inovasyon ekiplerini core business’a (asıl iş koluna) daha iyi entegre edebiliriz diye konuşuyorlarmış. İnovasyon ekibi kendini ayrı bir fonksiyon olarak görürse asıl işi etkileme imkanından uzaklaşır. O yüzden de inovasyondan sorumlu kişiler işi yürüten kişilerle bir arada çalışıyorlar, en iyi teknolojiyi getirseler eğer işi yürütenlerce anlamlı veya gerekli bulunmazsa bir işe yaramıyor.

Tabii iş hayatında hele ABInBev gibi bir verimlilik canavarı şirkette (bu benim notum) ölçüm yapılmaması düşünülemez, nasıl takip ediyorsunuz inovasyon sürecinizi diyorum.  Başarı ölçütlerimiz var tabii, projeye başlamadan ulaşılması beklenen hedefler belirleniyor.En az bunlar kadar belki de daha önemlisi bir sürekli öğrenme zihniyetimiz var, herkes kendinin öz değerlendirmesini yapıyor. Geçenlerde ellerindeki projelere bakmışlar, bir stage gate yapısına göre farklı aşamalardaki projeler bunlar, lean innovation metodunu kullanıyorlarmış. bir kök neden analizi yapmışlar, görünürlüğümüzü, ahengimizi ve uyumumuzu nasıl iyileştirebiliriz diye kantitatifin yanı sıra kalitatif değerlendirmeler de yapıyorlarmış.
Peki samimi olarak birşey soracağım başarısızlık halinde ne oluyor, ekip ne hissediyor, kariyerleri nasıl etkileniyor diye soruyorum. Buna öğrenme zihniyetiyle yaklaşıyoruz diyor, tabii sonuçta yöneticine de bağlı ama ben öyle yaklaşmayı tercih ediyorum diyor.

Amy’nin değer yaratma formülü ise iki dayanağı var. Kendinle dürüst bir konuşma yapabilmek, ben hangi konularda iyiyim, hangilerinde zayıfım (tabii herşeyde iyi olmak zorunda değilsin ama) ve bunlarla hangi alanda değer katabilirim. Aynı zamanda meraklı ve mütevazı olmak çok önemli, öğrenmeye açık oldukça fırsatlara da açık olacağımı biliyorum diyor
Nasıl ulaşabileceklerimi sorduğumda çok önemli bir mesaj daha veriyor. Zamanla kendim hakkımda keşfettiğim ve ustalaştığım şeylerden biri insanlara nasıl yaklaşacağını bilmek ve eğer bunu biliyorsan Linkedin çok değerli bir araç. Ve işte bu özelliğimle ekibe değer katabildiğimi keşfettim. Bir noktadan sonra talebe cevap veremiyorsam da doğru insanı oraya getirmeyi iyi biliyorum diyor.